Tác giả: Chu Chính
[ChanhKien.org]
Chúng ta thường nghe mọi người nói rằng so với Tây y thì Trung y có hiệu lực chậm hơn. Gần đây còn thấy đăng báo rằng các chuyên gia Trung y đã nhắc nhở mọi người chú ý đến vấn đề độc tính của Trung dược. Đối với những quan điểm này, tôi muốn chia sẻ một chút về những trải nghiệm của bản thân.
Trước tiên, tôi xin kể về một sự việc xảy ra hồi tôi còn học phổ thông. Năm đó tôi bị một cái mụn cóc ở cánh tay. Tôi đã cố gắng tự mình xóa nó nhưng không thành công. Ngược lại, theo thời gian nó ngày càng lớn hơn. Nghe nói rằng có thể đến bệnh viện làm tiểu phẫu để cắt bỏ nó đi, nhưng đòi hỏi phải gây mê, hơn nữa khá tốn kém nên tôi cứ mãi không đến bệnh viện. Sau đó có một lần tôi nhìn thấy một gian hàng trên phố ghi rằng có thể chữa được “mụn cóc”. Vậy nên tôi liền muốn thử. Kết quả tôi được bôi một ít thuốc và chờ một lúc, mụn cóc tự bong ra. Hơn nữa toàn bộ quá trình đó không cần gây mê, cũng không đau chút nào.
Đây chỉ là một ví dụ. Kỳ thực Trung y với tư cách là một phần của nền văn hóa truyền thống có lịch sử lâu đời của Trung Quốc, và trong thời cổ đại Trung y đã rất phát triển. Những danh y như Hoa Đà, Tôn Tư Mạc là những điển hình được ghi chép trong sách cổ. Các phương pháp chẩn đoán (vọng, văn, vấn, thiết) không những đơn giản, dễ làm hơn so với phương pháp phân tích, hóa nghiệm hiện nay mà hiệu quả điều trị cũng thực sự là thuốc vào thì bệnh hết.
Vậy thì tại sao Trung y hiện đại lại không phát triển? Về điều này có nhiều nguyên nhân. Trong đó một nguyên nhân chính là sự thay đổi về nhận thức khoa học đối với thế giới khách quan và cơ thể con người.
Trong khoa học cổ đại, chú trọng vào “thiên nhân hợp nhất”, thuận theo các quy luật của tự nhiên. Đối với con người mà nói, giữa các lục phủ ngũ tạng cũng là một thể thống nhất được liên kết với nhau bằng kinh lạc. Do đó sự mất cân bằng bên trong cơ thể sẽ được thông qua các kinh mạch phản ánh qua mạch đập trên bề mặt cơ thể, thậm chí có thể biểu hiện trên khuôn mặt, giọng nói và cử chỉ. Có thể nói rằng nhìn thấy một chiếc lá rụng là biết trời đã sang thu.
Người xưa có câu, gọi là “y giả dịch dã” (y là biến đổi). Điều này có nghĩa là nội hàm của Trung y cũng huyền diệu như “Chu Dịch”. Cho nên người tinh thông y thuật có thể dễ dàng tìm ra nguyên nhân gốc rễ bệnh tật của một người qua biểu hiện của bệnh tật, chẳng hạn như sự mất cân bằng âm dương trong ngũ tạng của con người, như vậy tiến hành điều trị đương nhiên là một việc rất dễ dàng và mạnh như thác đổ. Ngược lại nhiều bác sĩ Trung y hiện đại chỉ làm theo một số phương thuốc được truyền lại từ thời cổ đại. Trên thực tế, cùng một triệu chứng có thể có nguyên nhân khác nhau rất lớn ở những người khác nhau. Phương pháp theo đơn mà bốc thuốc này khó có thể đạt được hiệu quả lý tưởng và thậm chí có thể dẫn đến những tác dụng phụ.
Năm đó khi tôi học ở Đại học Bắc Kinh, tôi đã học một khóa về “Chu Dịch”. Đáng tiếc là giáo viên truyền thụ không hiểu rõ lắm những điều tinh diệu của “Chu Dịch” mà chỉ giới thiệu một số bề mặt sơ sài máy móc theo sách tham khảo. Còn như nói về Trung y, hồi còn đi học, trong sách giáo khoa cũng chưa từng nhắc đến thuyết kinh lạc, chỉ đến khi lên đại học, tôi mới biết đến thứ “quốc túy” gần như thất lạc này qua những cuốn sách ngoại khóa, tôi cảm giác như vừa mới tỉnh giấc mộng. Hơn nữa tôi cũng biết rằng khoa học hiện đại ở nước ngoài đã chứng thực sự tồn tại của kinh lạc. Vả lại, các phương pháp điều trị như châm cứu cũng bắt đầu ngày càng trở nên phổ biến.
Có thể thấy rằng việc đứt đoạn phát triển Trung y kỳ thực là một phần của sự mất mát tổng thể của văn hóa truyền thống Trung Quốc. Tất nhiên cụ thể mà xét thì còn có những lý do khác khiến Trung y không còn được sử dụng nữa. Ví dụ, các thầy thuốc thời xưa rất điềm tĩnh tự nhiên nên họ có thể hiểu được ý trời; trong khi nhiều thầy thuốc thời nay lại cầu danh trục lợi. Ngoài ra, từ thời cổ đại đến thời hiện đại còn có sự thay đổi về phương pháp trồng trọt và thu hái Trung dược, v.v. Nhưng những điều này cũng đi đôi với việc nảy sinh sự thay đổi trong toàn bộ nền văn hóa.
Điều đáng mừng là, trong những năm gần đây, mọi người đã bắt đầu suy nghĩ lại về văn hóa truyền thống. Theo báo cáo ngày càng có nhiều người trên toàn thế giới thực hành thiền định luyện công để tâm thân khỏe mạnh. Điều này chắc chắn sẽ mang đến cho mọi người việc nhận thức lại những điều về văn hóa truyền thống như Trung y.
Dịch từ: https://www.zhengjian.org/node/58778
