Tài liệu giảng dạy Văn hóa sơ cấp – Đệ tử quy (30)

Ban biên tập tài liệu giảng dạy Văn hóa Chánh Kiến

[ChanhKien.org]

Nguyên văn:

不力行(1)，但(2)學文(3)；長(4)浮華(5)，成何人。

但力行，不學文；任(6)己見(7)，昧(8)理(9)真(10)。

Bính âm:

不(bú) 力(lì) 行(xíng)， 但(dàn) 學(xué) 文(wén)；

長(zhǎng)浮(fú) 華(huá)， 成(chéng)何(hé) 人(rén)。

但(dàn) 力(lì) 行(xíng)， 不(bù) 學(xué) 文(wén)；

任(rèn) 己(jǐ) 見(jiàn)， 昧(mèi) 理(lǐ) 真(zhēn)。

Chú âm:

不(ㄅㄨˊ) 力(ㄌㄧˋ) 行(ㄒㄧㄥˊ)， 但(ㄉㄢˋ) 學(ㄒㄩㄝˊ) 文(ㄨㄣˊ)；

長(ㄓㄤˇ) 浮(ㄈㄨˊ) 華(ㄏㄨㄚˊ)， 成(ㄔㄥˊ) 何(ㄏㄜˊ) 人(ㄖㄣˊ)。

但(ㄉㄢˋ) 力(ㄌㄧˋ) 行(ㄒㄧㄥˊ)， 不(ㄅㄨˋ) 學(ㄒㄩㄝˊ) 文(ㄨㄣˊ)；

任(ㄖㄣˋ) 己(ㄐㄧˇ) 見(ㄐㄧㄢˋ)， 昧(ㄇㄟˋ) 理(ㄌㄧˇ) 真(ㄓㄣ)。

Âm Hán Việt:

Bất lực hành, đãn học văn; trưởng phù hoa, thành hà nhân.

Đãn lực hành, bất học văn; nhậm kỷ kiến, muội lý chân.

Lời dịch:

Không thực hành, chỉ học văn; lớn phù hoa, thành người nào.

Chỉ thực hành, không học văn; theo ý mình, mù chân lý.

Từ vựng:

(1) lực hành (力行): đích thân thực hành, nỗ lực mà làm.

(2) đãn (但): chỉ, chỉ có.

(3) học văn (學文): học tập kiến thức trên sách vở.

(4) trưởng (長): nhiều tuổi, tuổi tác hơi lớn, lớn lên.

(5) phù hoa (浮華): không thiết thực, không thực tế.

(6) nhậm (任): tùy ý, tùy theo.

(7) kỷ kiến (己見): ý của mình.

(8) muội (昧): mê muội, mơ hồ, hồ đồ, không rõ đạo lý.

(9) lý (理): quy luật, ý chỉ của sự vật.

(10) chân (真): thuần chính, không giả tạo.

Lời giải thích:

Bất kỳ việc gì nếu bản thân không dốc sức làm, chỉ học tập kiến thức trong sách vở mà không biết ứng dụng, thế thì rất không thiết thực, thiếu thực tế, sau này lớn lên không biết sẽ thành người như thế nào. Thế nhưng bản thân chỉ biết dốc sức làm một cách mù quáng, lại không học tập kiến thức và kinh nghiệm từ trong sách, rất cố chấp tự cho mình là đúng, thì ngược lại sẽ không thể hiểu rõ được đạo lý chân chính.

Câu chuyện tham khảo:

Bàn chuyện đánh trận trên giấy

Năm 262 TCN, nước Tần tấn công nước Hàn, bao vây và ngăn cách nước Hàn với quận Thượng Đảng trên lãnh thổ phương Bắc. Các tướng nước Hàn ở Thượng Đảng không muốn đầu hàng nước Tần, bèn đem theo bản đồ dâng Thượng Đảng cho nước Triệu. Sau hai năm, nước Tần lại phái Vương Hột đi đánh Thượng Đảng. Triệu Vương nghe được tin liền phái Liêm Pha dẫn hơn hai mươi vạn đại quân đi cứu Thượng Đảng, bọn họ mới đến Trường Bình thì Thượng Đảng đã bị quân Tần công chiếm từ trước rồi.

Lúc ấy Vương Hột còn muốn tiếp tục tiến quân đánh Trường Bình, thế là nhiều lần khiêu chiến với quân Triệu. Dù nói thế nào Liêm Pha cũng không giao chiến chính diện với họ, ngược lại chuẩn bị dự tính kháng cự trường kỳ. Hai bên quân lính giằng co nhau mãi, Vương Hột đành phải sai người trở về báo cáo với Tần Chiêu Tương Vương. Tần Vương mời Phạm Thư bàn kế sách. Phạm Thư nói: “Muốn đánh bại nước Triệu thì trước hết phải khiến cho nước Triệu đổi tướng thay cho Liêm Pha”. Mấy ngày sau, Triệu Vương nghe thấy chúng thần bàn tán xôn xao: “Nước Tần sợ nhất là nhân tài trẻ tuổi Triệu Quát cầm quân, Liêm Pha tuổi đã già, vô dụng rồi, không dám xuất quân giao chiến với quân Tần nên chỉ cố thủ”. Triệu Quát mà họ nói đến chính là con trai của danh tướng Triệu Xa. Triệu Quát từ nhỏ đã thích học binh pháp, nói đến đạo lý dụng binh thì lời nào cũng rất có đạo lý. Triệu Quát tự cho rằng mình là thiên hạ vô địch, ngay cả phụ thân mình, anh ta cũng tự cho là hơn.

Triệu Vương tin vào lời đồn đại, lập tức triệu kiến Triệu Quát, hỏi anh ta có thể đánh lui quân Tần hay không. Triệu Quát nói: “Nếu nước Tần phái Bạch Khởi đến thì thần mới phải suy xét. Hiện nay tướng Tần chỉ là Vương Bột, ông ta bất quá chỉ là đối thủ của Liêm Pha mà thôi. Nếu thay vị trí này cho hạ thần, thì đánh bại Vương Hột chỉ là chuyện nhỏ”. Triệu Vương nghe vậy rất vui mừng, liền ra lệnh cho Triệu Quát làm Đại tướng, đi thay thế Liêm Pha. Lạn Tương Như nói với Triệu Vương: “Triệu Quát chỉ biết đọc binh thư của phụ thân anh ta, lâm trận không biết ứng biến, không thể phái anh ta làm Đại tướng”. Thế nhưng Triệu Vương không nghe theo lời khuyên can của Lạn Tương Như. Mẫu thân của Triệu Quát cũng dâng lên Triệu Vương một tấu chương, thỉnh cầu Triệu Vương đừng phái người con trai của bà đi. Nhưng Triệu Vương vẫn là khăng khăng phái Triệu Quát làm chủ tướng.

Sau đó Triệu Quát thanh thế rầm rộ dẫn bốn mươi vạn quân, Triệu Quát phế bỏ tất cả những quy định mà Liêm Pha đã đặt ra trước đây, hạ lệnh rằng: “Nếu quân Tần lại đến khiêu chiến thì phải lập tức nghênh chiến đánh lại. Quân địch thua chạy thì phải truy đuổi, phải đánh cho chúng không còn mảnh giáp mới được”. Nước Tần hay tin Triệu Quát thay thế Liêm Pha, biết rằng kế phản gián đã thành công, liền bí mật phái Bạch Khởi làm tướng quân. Bạch Khởi vừa đến Trường Bình, bố trí xong mai phục, cố ý đánh thua mấy trận rồi tháo chạy. Triệu Quát không biết là rơi vào bẫy, còn hạ lệnh liều mình dốc sức đuổi theo, kết quả rơi vào trận mai phục của quân Tần, bốn mươi vạn đại quân bị chia đôi. Triệu Quát lúc này mới biết quân Tần lợi hại như thế nào, đành phải chờ đợi cứu viện. Nào ngờ nước Tần lại sai binh cắt đứt đường vận chuyển lương thực và cứu viện của nước Triệu. Cuối cùng, quân đội của Triệu Quát bên trong thì hết lương thực, bên ngoài thì không có quân cứu viện, sau khi giữ được hơn bốn mươi ngày, binh sỹ kêu khổ vang trời. Triệu Quát dẫn quân đột phá lớp lớp vòng vây, nhưng bị quân Tần bắn chết. Quân Triệu nghe tin chủ tướng đã bị giết, liền nháo nhác ném vũ khí đầu hàng. Toàn bộ bốn mươi vạn quân Triệu bị tiêu diệt chỉ vì nằm trong tay của vị chủ soái Triệu Quát vốn chỉ biết bàn chuyện đánh trận trên giấy.

Bản ghi âm tiếng Trung:

Dịch từ:

http://big5.zhengjian.org/node/47714

https://www.epochtimes.com/b5/11/1/13/n3141785.htm