Tài liệu giảng dạy Văn hóa sơ cấp – Đệ tử quy (16)

Ban biên tập tài liệu giảng dạy Văn hóa Chánh Kiến

[ChanhKien.org]

Nguyên văn:

緩(1)揭(2)簾(3)，勿(4)有聲(5)；寬(6)轉彎(7)，勿觸(8)棱(9)。

執(10)虛(11)器(12)，如(13)執盈(14)；入虛室(15)，如有人。

事(16)勿忙(17)，忙多錯(18)；勿畏(19)難(20)，勿輕(21)略(22)。

鬥(23)鬧(24)場(25)，絕勿近；邪(26)僻(27)事，絕勿問(28)。

Bính âm:

緩(huǎn) 揭(jiē) 簾(lián)， 勿(wù) 有(yǒu) 聲(shēng)；

寬(kuān) 轉(zhuǎn) 彎(wān)， 勿(wù) 觸(chù) 棱(léng)。

執(zhí) 虛(xū) 器(qì)， 如(rú) 執(zhí) 盈(yíng)；

入(rù) 虛(xū) 室(shì)， 如(rú) 有(yǒu) 人(rén)。

事(shì) 勿(wù) 忙(máng)，忙(máng) 多(duō) 錯(cuò)；

勿(wù) 畏(wèi) 難(nán)， 勿(wù) 輕(qīng) 略(lüè)。

鬥(dòu) 鬧(nào) 場(chǎng), 絕(jué) 勿(wù) 近(jìn)；

邪(xié) 僻(pì) 事(shì)， 絕(jué) 勿(wù) 問(wèn)。

Chú âm:

緩(ㄏㄨㄢˇ) 揭(ㄐㄧㄝ) 簾(ㄌㄧㄢˊ)，勿(ㄨˋ) 有(ㄧㄡˇ) 聲(ㄕㄥ)；

寬(ㄎㄨㄢ) 轉(ㄓㄨㄢˇ) 彎(ㄨㄢ)， 勿(ㄨˋ) 觸(ㄔㄨˋ) 棱(ㄌㄥˊ)。

執(ㄓˊ) 虛(ㄒㄩ) 器(ㄑㄧˋ)， 如(ㄖㄨˊ) 執(ㄓˊ) 盈(ㄧㄥˊ)；

入(ㄖㄨˋ) 虛(ㄒㄩ) 室(ㄕˋ)， 如(ㄖㄨˊ) 有(ㄧㄡˇ) 人(ㄖㄣˊ)。

事(ㄕˋ) 勿(ㄨˋ) 忙(ㄇㄤˊ)， 忙(ㄇㄤˊ) 多(ㄉㄨㄛ) 錯(ㄘㄨㄛˋ)；

勿(ㄨˋ) 畏(ㄨㄟˋ) 難(ㄋㄢˊ)， 勿(ㄨˋ) 輕(ㄑㄧㄥ) 略(ㄌㄩㄝˋ)。

鬥(ㄉㄡˋ) 鬧(ㄋㄠˋ) 場(ㄔㄤˇ)， 絕(ㄐㄩㄝˊ) 勿(ㄨˋ) 近(ㄐㄧㄣˋ)；

邪(ㄒㄧㄝˊ) 僻(ㄆㄧˋ) 事(ㄕˋ)， 絕(ㄐㄩㄝˊ) 勿(ㄨˋ) 問(ㄨㄣˋ)。

Âm Hán Việt:

Hoãn yết liêm, vật hữu thanh; khoan chuyển loan, vật xúc lăng.

Chấp hư khí, như chấp doanh; nhập hư thất, như hữu nhân.

Sự vật mang, mang đa thác; vật úy nan, vật khinh lược.

Đấu náo trường, tuyệt vật cận; tà tích sự, tuyệt vật vấn.

Lời dịch:

Vén mành chậm, chớ ra tiếng; rẽ quẹo rộng, chớ đụng góc.

Cầm vật rỗng, như vật đầy; vào phòng trống, như có người.

Chớ làm vội, vội sai nhiều; không sợ khó, chớ qua loa.

Nơi ồn náo, không được gần; việc sai lạ, không được hỏi.

Từ vựng:

(1) hoãn (緩): chậm.

(2) yết (揭): mở, nhấc lên.

(3) liêm (簾): tấm mành, treo trên cửa sổ để che mưa gió, ánh nắng, bình thường được làm bằng tre, vải, nhựa…

(4) vật (勿): chớ, không được, không thể.

(5) thanh (聲): âm thanh, tiếng.

(6) khoan (寬): rộng, chỉ khoảng cách lớn.

(7) chuyển loan (轉彎): thay đổi phương hướng, chuyển, rẽ, ngoặt.

(8) xúc (觸): sờ, đụng, chạm, va.

(9) lăng (棱): gờ, cạnh, góc, ở đây chỉ góc tường, ý là chỉ góc vuông của vật thể.

(10) chấp (執): cầm, nắm.

(11) hư (虛): trống không, rỗng.

(12) khí (器): gọi chung các thứ dụng cụ như: cơ khí, vũ khí, binh khí, khí cụ, khí giới…

(13) như (如): giống như, tựa như, hình như.

(14) doanh (盈): đầy, đầy đủ, tràn đầy, sung mãn.

(15) thất (室): bên trong phòng ốc.

(16) sự (事): sự tình, chuyện, chỉ hành động của ai đó và gặp phải tình huống nào đó.

(17) mang (忙): bận rộn, vội vã, vội vàng, ý là việc rất nhiều, đang gấp rút giải quyết.

(18) thác (錯): sai, sai lầm, lỗi, lỗi lầm.

(19) úy (畏): sợ hãi, sợ sệt, lo sợ.

(20) nan (難): khó, khó khăn, việc không dễ dàng.

(21) khinh (輕): khinh, xem thường, coi thường.

(22) lược (略): lơ là, sơ suất, qua loa, lơ đễnh.

(23) đấu (鬥): tranh đấu, tranh chấp, tranh nhau.

(24) nháo (鬧): ầm ĩ, huyên náo, cãi nhau gây sự.

(25) trường (場): sân, bãi, nơi đất trống hoặc chỗ nhiều người tụ tập.

(26) tà (邪): bất chính, ở đây chỉ hành vi và tư tưởng bất chính, sai trái.

(27) tích (僻): ít thấy, hiếm thấy, quái lạ, không thường gặp.

(28) vấn (問): hỏi thăm, thăm dò, hỏi tới.

Lời giải thích:

Khi nhấc mành cửa phải làm chầm chậm, đừng để phát ra âm thanh; khi chuyển hướng, khoảng cách phải rộng ra một chút để không va vào chỗ có góc cạnh. Mặc dù trong tay cầm một vật trống rỗng nhưng cũng nên cẩn thận giống như mang một vật chứa nhiều đồ; đi vào phòng không có người cũng giống như đi vào phòng có người.

Làm việc nào đó không nên làm gấp gáp vội vã, nếu quá gấp gáp sẽ sinh ra nhiều lỗi sai, nhầm lẫn; đừng ngại khó khăn, cũng không nên phớt lờ, xem thường làm hời hợt. Nơi dễ xảy ra gây chuyện, đánh nhau, tuyệt đối không được đến gần; hành vi và tư tưởng sai trái, bất chính, cũng tuyệt đối không được nghe hay hỏi tới.

Câu chuyện tham khảo:

Liễu thiếu gia trầm mê vào múa hát và sắc đẹp dẫn đến tán gia bại sản

Vào thời nhà Thanh, tại tỉnh An Huy có hai vị phú ông họ Ân và họ Liễu qua lại giao tình với nhau rất tốt. Khi ông Liễu lâm bệnh nặng, ông đành phải nhờ ông Ân thay ông trông nom cậu con trai duy nhất còn nhỏ tuổi của mình.

Con trai của ông Liễu lớn lên, suốt ngày cùng với một đám vô lại uống rượu đánh bạc nơi chốn phong nguyệt, thỏa thích hưởng lạc. Ông Ân nhiều lần khuyên nhủ, thậm chí khóc lóc khuyên can hy vọng anh sửa đổi, song anh vẫn như cũ không chút nào hối cải. Ông Ân khuyên không được đành phái người ngày ngày đi đánh bạc cùng anh, nếu thua rồi sẽ bảo anh ta bán ruộng, ông Ân lại nhờ người thu mua lại với giá thấp. Sau đó, Liễu thiếu gia bán ruộng đất, nhà cửa, vàng bạc châu báu,… không được mấy năm thì gia sản khổng lồ đã không còn gì nữa, toàn bộ thuộc sở hữu của ông Ân.

Rơi vào đường cùng, Liễu thiếu gia phải tìm đến người thân thích xin ở nhờ. Chịu không nổi cảnh bị người đời sỉ nhục xua đuổi đành đến chùa chiền đạo quán, nhưng thánh địa tu hành cũng không thu nhận, cuối cùng đành phải đi xin ăn từng nhà, trở thành thành viên trẻ tuổi trong nhóm ăn xin. Ông Ân thấy anh đã chịu đủ khổ sở, mới gọi anh đến nhà, cho anh tắm rửa ăn cơm, sau đó nói: “Con còn nhớ trước đây ta đã khuyên bảo con không?”. Liễu thiếu gia đau buồn khóc lớn, vô cùng hối hận vì sự phóng đãng của mình trước đây. Ân phú ông nói: “Những gì đã mất thì không thể lấy lại được, con giờ đây phải cố gắng ở nhà ta đọc sách, tương lai vẫn có thể đạt được thành tựu!”.

Từ đó Liễu thiếu gia đã thay đổi bản thân, khắc khổ cầu học, hơn một năm sau thì thi đậu tú tài. Ông Ân thấy anh đã sửa đổi, liền giao lại tất cả tài sản đã thu mua trước đó cho anh, nghiêm nghị nói: “Trước kia ta thấy con không nghe ta khuyên nhủ, biết con không cùng đường thì không tỉnh ngộ, bất đắc dĩ mới phải dùng phương pháp “Trí chi tử địa nhi hậu sinh” (Dồn người vào đường cùng không có đường lui, đành phải liều mình tiến tới, tìm cách sinh tồn), trước đây mấy người đánh bạc với con là do ta phái đi, những người mua lại những thứ của con cũng là do ta nhờ họ làm. Nay kế đã thành, tiền đồ tương lai của con nay xán lạn, lão phu ta giờ đã không phụ lòng gửi gắm của cha con lúc lâm chung, sau này gặp ông ấy nơi chín suối ta sẽ không phải hổ thẹn rồi!”. Liễu thiếu gia nghe xong đột nhiên tỉnh ngộ, quỳ xuống dập đầu khóc, cảm kích nói không nên lời.

(Trích từ “Du Khúc Viên Bút Ký” của Du Việt thời nhà Thanh)

Bản ghi âm tiếng Trung:

http://media.zhengjian.org/media/2008/11/12/dizigui-16.mp3

Dịch từ:

http://big5.zhengjian.org/node/45081

https://www.epochtimes.com/b5/10/7/16/n2967790.htm