Thành ngữ điển cố: “Mọi người quay lưng”

Trần Tất Khiêm chỉnh lý

[Chanhkien.org]

[Giải nghĩa] Thành ngữ “Chúng bạn thân ly” là chỉ bị mọi người quay lưng lại, người thân bỏ đi, bạn bè xa lánh. Cũng dùng để diễn tả việc không được lòng người, tình cảnh cực kỳ cô lập.

[Câu ví dụ] Quan chức chính là công bộc của nhân dân, ai ỷ vào quyền thế, tác uy tác phúc, thì sẽ bị mọi người quay lưng, thân bại danh liệt.

[Cận nghĩa / phản nghĩa] Tứ diện sở ca, cô gia quả nhân / Nhân tâm sở hướng, chúng vọng sở quy

Thành ngữ này xuất xứ từ “Tả truyện • Ẩn Công tứ niên”. Thời Xuân Thu, vua thứ 13 nước Vệ là Vệ Hoàn Công có hai người anh em, một là Tấn, một là Châu Dụ. Châu Dụ có chút võ nghệ, thích việc đánh trận. Ông ta thấy anh trai Hoàn Công là một người hiền lành, liền âm mưu cướp ngôi.

Sau khi Vệ Hoàn Công chết, Châu Dụ làm quốc quân nước Vệ. Ông ta sợ người trong nước phản đối, liền mượn cách gây chiến với bên ngoài để chuyển hướng quan tâm của dân chúng. Ông ta lôi kéo nước Trần, nước Tống, nước Thái cùng đi đánh nước Trịnh. Nhưng nước Trịnh nghiêm mật phòng thủ, rốt cuộc việc tấn công bị thất bại.

Vua Ẩn Công nước Lỗ, sau khi nghe biết chuyện này, liền hỏi đại phu Chúng Trọng: “Châu Dụ làm như vậy, có thể dài lâu được không?” Chúng Trọng đáp: “Châu Dụ chỉ biết ỷ vào vũ lực, chốn nào cũng làm loạn, dân chúng chắc là sẽ không ủng hộ ông ta; thái độ làm người của ông ta thì thập phần tàn nhẫn, giết chóc vô cớ, ai còn dám ở gần ông ta đây? Như vậy, dân chúng phản đối ông ta, kẻ thân tín cũng sẽ từ từ ly khai ông ta, mọi người quay lưng, chính quyền ông ta làm thế nào mà lâu dài cho được?”

Chúng Trọng còn nói thêm: “Binh cũng tựa như lửa. Một mực dùng binh, mà không biết kiềm lại và tiết chế, thì kết quả tất là như chơi với lửa có ngày chết cháy. Theo tôi thấy, số mệnh thất bại là đang đợi ông ta đó!”

Quả nhiên, không tới một năm, cựu thần nước Vệ là Thạch Bội, mượn thế lực nước Trần, giết chết Châu Dụ.

Dịch từ: https://www.zhengjian.org/node/117136