Tác giả: Lục Văn chỉnh lý
[ChanhKien.org]
Đại trượng phu (Nguồn hình: Chánh Kiến sưu tầm)
Thuật ngữ “đại trượng phu” lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn “Mạnh Tử – Đằng Văn Công hạ”, trong đó có nói: “Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất, thử chi vị đại trượng phu”. Ý nghĩa là: Phú quý không thể làm rối loạn tâm tính của anh ta, nghèo khó không thể làm tiết tháo của anh ta thay đổi, quyền thế không thể khuất phục được ý chí của anh ta; người như vậy mới có thể được xưng là đại trượng phu. Do vậy, “đại trượng phu” là danh xưng tốt đẹp để chỉ một người nam tử hán có phẩm đức, có chí khí, có tài năng, chứ không phải là bất kỳ một người nam tử nào cũng xứng đáng với danh hiệu này.
Từ đó về sau, người ta thường dùng từ “đại trượng phu” để ca ngợi những người nam tử hán có khí chất dương cương, dám làm việc lớn, có dũng khí đảm nhận trọng trách lớn, hoặc mượn câu nói “đại trượng phu” để biểu đạt chí khí hào hùng của mình. Ví dụ: Trong “Sử ký – Cao Tổ bản kỷ” của Tư Mã Thiên ghi chép lại rằng khi Lưu Bang ở Hàm Dương, kinh đô của nước Tần, được nhìn thấy nghi trượng xung quanh xe giá đi tuần của Tần Thủy Hoàng, ông liền than thở rằng: “Ôi chao, đại trượng phu đáng phải như thế!”. Trong cuốn “Hoài Âm Hầu liệt truyện”, khi Hàn Tín gửi thư tấu xin, muốn bản thân được phong là “giả vương” (vua giả), Lưu Bang không muốn, may mà Trương Lương và những người khác dẫm lên chân ông, biểu thị ý là muốn ông đồng ý, lúc đó ông lập tức thay đổi lời nói: “Đại trượng phu bình định chư hầu, chính là chân vương, cớ chi còn làm ‘giả vương’?” Lại xem thêm cuốn “Hậu Hán thư”, danh tướng Mã Viện từng nói: “Trượng phu là người có chí, nghèo nhưng có hoài bão, tuổi càng già chí hướng càng cao!” Có nghĩa là: Đường đường nam tử hán, cần phải giương cánh bay như chim đại bàng, lẽ nào có thể chùn chân ẩn náu mà không có chí tiến thủ? Trần Phồn đối mặt với sự chuyên quyền của hoạn quan loạn đảng, từng cảm khái biểu thị nói rằng: “Đại trượng phu nên vì đất nước mà quét sạch rác rưởi trong thiên hạ, lẽ nào chỉ quản việc trong nhà?” Tức là không được chỉ lo những việc nhỏ của cá nhân, mà là nên vì đại nghiệp định quốc an bang mà phó xuất cống hiến, không được chỉ quan tâm đến việc trong gia đình của bản thân.
Trong các sách sử của các thời kỳ, ba chữ “đại trượng phu” xuất hiện rất nhiều lần, như trong “Tấn Thư • Thạch Lặc tái ký” có câu: “Đại trượng phu hành sự, phải lỗi lỗi lạc lạc, như nhật nguyệt sáng tỏ”; “Nam sử – Vương Tăng Đạt truyện” có nói: “Đại trượng phu thà làm ngọc vỡ, chứ sao có thể im lặng cầu sống!” Có nghĩa là: Vì chính nghĩa mà tình nguyện hy sinh bản thân, sao có thể vì mạng sống mà không dám làm gì? Trong “Thượng An Châu Bùi Trường sử thư”, Lý Bạch người triều Đường cũng có câu “Đại trượng phu tất có chí tứ phương”. Sách “Tống Nguyên học án” của Thanh Vương Phu có nói: “Đại trượng phu hành sự, bàn về đúng sai, không bàn về lợi hay hại; bàn về thuận nghịch, không bàn kết quả; bàn về vạn thế, không bàn về một đời”. Trong cuốn “Tiết Văn Thanh Công tòng chính lục” cũng nói: “Đại trượng phu lấy ngay chính lập chí, lấy quang minh hành sự, sẽ không bị tiểu nhân tà ám mê hoặc, mà dễ dàng giữ được bản thân”.
Trong các bài thơ cổ, có không ít người mượn dùng “đại trượng phu” lập thân hành sự, để biểu đạt tâm tình. Ví dụ như Tào Thực nhà Ngụy thời Tam Quốc trong bài “Tặng Bạch Mã vương Bưu”: “Trượng phu chí tứ hải, vạn lý do bỉ lân” (tạm dịch: Bậc trượng phu chí ở bốn phương, xa nhau vạn dặm cũng như ở cạnh”. Dương Quýnh thời Đường, trong bài thơ “Xuất tái”: “Trượng phu giai hữu chí, hội kiến lập công huân” (Bậc trượng phu đều có chí, gặp được nhau sẽ cùng lập công). Bạch Cư Dị với “Tân chế bố cừu”: “Trượng phu quý kiêm tế, khởi độc thiện nhất thân” (Bậc trượng phu cao quý và tế thế, sao lại chỉ có một mình). Tô Thuấn Khâm thời Tống trong bài “Thủy điệu ca đầu”: “Trượng phu chí, đương cảnh thịnh, sỉ sơ nhàn” (Bậc trượng phu có chí, trong lúc cảnh đẹp, thấy xấu hổ vì bản thân rảnh rỗi). Những vần thơ như trên, nhiều không kể xiết.
Tóm lại, có thể thấy được từ “đại trượng phu” là để chỉ một người nam nhi tốt, mang trong mình hoài bão lớn với tấm lòng ngay thẳng, hiểu rõ thị phi, dũng cảm thực hành chính khí của trời đất, vang danh thiên hạ, là một bậc nam tử hán quang minh lỗi lạc, không sợ hiểm nguy, bảo vệ chân lý và coi cái chết nhẹ tựa lông hồng. Họ vì đại nghiệp của tổ quốc và lợi ích của dân tộc, vì để duy hộ chính nghĩa và hòa bình, dám xông pha khói lửa, máu tươi sa trường. Cho dù là tới những năm cuối đời, họ vẫn giống như những áng mây vàng tỏa sáng khắp trời lúc tịch dương, giống như chòm sao Bắc Đẩu vậy. Tào Tháo trong “Bộ xuất Hạ Môn thành” có nói: “Tuổi già sức yếu, chí tại ngàn dặm; liệt sĩ tuổi già, tráng tâm không đổi”. Trong cuốn “Ngày thu Đăng Hồng Phủ Đằng Vương Các tiễn biệt tự” của Vương Bột có viết: “Già không sờn chí, thà biết lòng của kẻ đầu bạc, nghèo nhưng hoài bão, không ngã xuống chí của mây xanh”. Lục Du không chỉ nói bản thân là “Tâm như người già với hoài bão đi ngàn dặm” (Đi đến Thành Đô), thậm chí còn hô lớn: “Tráng tâm không hề già đi theo tuổi tác, chết đi vẫn có thể làm quỷ hùng”, biểu thị cho dù ở dưới cửu tuyền, cũng phải chống lại kẻ thù bên ngoài, thu phục núi sông cũ. Phẩm đức của đại trượng phu thật thuần khiết cao thượng, khí khái của đại trượng phu quả là quang minh lỗi lạc. Chính tinh thần đại trượng phu này đã tạo nên bức trường thành nguy nga của dân tộc Trung Hoa, hơn nữa vĩnh viễn cổ vũ cho người đời sau, không ngừng tạo nên những sự nghiệp vĩ đại kinh thiên địa khiến quỷ khóc thần sầu.
Từ “đại trượng phu” rực rỡ ngàn năm, tráng lệ muôn đời! Vĩnh viễn cổ vũ con cháu Hoa Hạ, đứng thẳng thân và ngẩng cao đầu, trượng nghĩa và giữ vững niềm tin; trừ tà và bảo vệ sự chân thành, thiện lương, trấn áp yêu, diệt trừ ma đỏ; gánh vác đạo nghĩa trên vai, thức tỉnh thế nhân, chấn kinh tân hoàn vũ! Hãy nhìn vào vùng đất mới ngày mai, chắc chắn sẽ không phải thiên hạ của kẻ độc phu (chỉ kẻ độc tài ĐCSTQ)!