Biến động hệ sinh thái làm thay đổi chế độ ăn uống trong quá khứ của những loài chim ở châu Úc

Tác giả: Giáo sư Giford Miller

[ChanhKien.org] Sự thay đổi trong chế độ ăn uống của hai loài chim không biết bay sống ở châu Úc hàng chục ngàn năm trước đây là bằng chứng minh xác nhất cho thấy con người thời kỳ đầu có thể đã cải biến nội địa của châu lục này bằng lửa, biến toàn bộ cây cối, bụi rậm cho đến từng cọng cỏ thành những vùng sa mạc mà chúng ta biết ngày nay, theo tổ chức Boulder thuộc trường đại học Colorado.

Người ta cho rằng sự phá hoại hệ sinh thái chưa từng có này đã dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài động vật lớn có vú trên cạn của châu Úc, chúng biến mất ngay sau khi con người xâm chiếm lục địa này cách đây 50.000 năm, giáo sư Gifford Miller của Viện Nghiên cứu Bắc Cực và Alpine CU-Boulder cho biết. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trong thời gian đó khí hậu ở châu lục này không có sự biến động đáng kể, cho nên họ kết luận rằng trong nạn tuyệt chủng ấy chắc hẳn có bàn tay con người, bằng việc săn bắt quá mức, lây lan dịch bệnh hoặc thay đổi các thảm thực vật nội địa rộng lớn thông qua việc đốt phá có hệ thống.

Sử dụng các phép tính đồng vị của vỏ trứng hóa thạch từ cả chim Emu bản địa và loài Genyornis đã tuyệt chủng có kích thước bằng chim đà điểu, một nghiên cứu mới của Miller và cộng sự công bố trên tạp chí Science số ra ngày 08 tháng 07 đã cho thấy các thực vật của hệ sinh thái thay đổi nhanh chóng và đáng kể sau khi con người đặt chân đến.

Chim Emu ở châu Úc (Nguồn: Australian Geographic)

Những phân tích mà các nhà khoa học sử dụng để xác định các nhóm thực vật cụ thể mà các loài chim hay ăn, đã cho thấy rằng chim Emu sống hơn 50.000 năm trước đây rất thích ăn các loại cỏ dinh dưỡng đặc trưng của vùng ôn đới với những cơn mưa mùa hè ấm áp, ông Miller nói. Sau 45.000 năm trước đây, các bằng chứng trên vỏ trứng chim cho thấy chim Emu đã chuyển đổi thành công sang một chế độ ăn uống chủ yếu là cây bụi và các loại cây đặc trưng của điều kiện khô hạn.

Tuy nhiên theo nhóm nghiên cứu, giống Genyornis vốn cũng ưa thích cỏ dinh dưỡng 50.000 năm trước đây, đã thất bại trong việc chuyển đổi phương thức ăn uống và bị tuyệt chủng ngay sau khi con người đến, ông cho biết thêm.

“Những kẻ dễ ăn dễ uống đã thích ứng được, còn những kẻ kén chọn đã bị tuyệt chủng”, ông Miller nói, “Chỉ có một cách để lý giải, đó là những loài chim này đã phải đối phó với một sự thay đổi chưa từng có trong thảm thực vật trên lục địa trong khoảng thời gian đó.”

Ngoài ra còn có các nhà nghiên cứu khác, bao gồm Marilyn Fogel của Viện Carnegie ở Washington DC, John Magee và Michael Gagan của Đại học Quốc gia Australia ở Canberra, Simon Clarke của Đại học Wollongong của Úc và Beverly Johnson của Bates College ở Lewiston, Maine.

Họ đã phân tích gần 1.500 mảnh vỡ hóa thạch của loài chim Emu và vỏ trứng của loài Genyornis có niên đại 140.000 năm từ ba khu vực khác nhau trong nội địa châu Úc, trong đó có hồ Eyre, cảng Augusta và cụm hồ Darling-Murray. Mỗi khu vực có khí hậu địa phương và địa hình khác nhau.

Họ cũng xem xét các đồng vị carbon trong răng hóa thạch của gấu túi thu được từ vùng cảng Augusta và cụm hồ Darling-Murray, tại đó số răng này thường được tìm thấy cùng với vỏ trứng chim hóa thạch. Trong khi các phân tích cho thấy chế độ ăn thực vật của gấu túi bao gồm một tỷ lệ lớn các loại cỏ hơn nhiều so với chim Emu và Genyornis 50.000 năm trước đây, gấu túi, giống như chim Emu, đã chuyển đổi thành công sang các nguồn thức ăn thực vật khác từ 45.000 năm trước đây.

So sánh kích thước một con chim Genyornis loại nhỏ với một người cao 1,8m (Nguồn: Prehistoric Wildlife)

“Hai nguyên nhân được nhắc đến nhiều nhất cho các cuộc tuyệt chủng do con người gây ra tại châu Úc, là săn bắt quá mức và dịch bệnh, đều không dẫn đến những thay đổi lớn cho nền tảng mạng lưới thức ăn mà chúng tôi đã ghi nhận”, các tác giả viết trên tạp chí Science, “Sự suy giảm tính đa dạng thực vật, bất kể là bằng cách nào, đều sẽ dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài chuyên ăn cỏ và gián tiếp dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài thú ăn thịt, ngoại trừ con người.”

Vào tháng 01 năm 2005, Miller và cộng sự đã công bố một bài báo về địa chất cho thấy các thợ săn và người hái lượm cổ đại đã đốt cháy nhiều thảm thực vật tới mức làm giảm sự trao đổi hơi nước giữa sinh quyển và khí quyển, gây xáo trộn gió mùa hàng năm tại nội địa Úc hàng ngàn năm trước.

Hồ Eyre, một hồ nước sâu trong nội địa Úc được cấp nước bởi các cơn mưa lớn đều đặn khoảng 60.000 năm trước đây, bây giờ chỉ là một đầm lầy muối khổng lồ, họa hoằn lắm mới được bao phủ bởi một lớp nước mặn mỏng.

Những người đầu tiên khai phá châu Úc được cho là đã đến bằng đường biển từ Indonesia khoảng 50.000 năm trước đây, dùng lửa làm công cụ săn bắt, khai khẩn, ra tín hiệu và thúc đẩy sự phát triển của một số loài thực vật nhất định, ông Miller nói.

Hơn 85% động vật có vú lớn, chim và bò sát của Úc nặng hơn 45kg đã bị tuyệt chủng ngay sau khi con người đến, trong đó có 19 loài thú có túi, một chủng thằn lằn dài 7,6m và một con rùa to cỡ chiếc xe Volkswagen, ông nói.

Loài Genyornis (góc trên bên trái), cùng các loài động vật lớn được cho là đã bị tuyệt chủng khỏi châu Úc (Nguồn: Science Magazine)

“Nghiên cứu này cho thấy những bước chân của con người có thể để lại cho môi trường những hậu quả rất lớn và khôn lường, theo tôi nghĩ thì không khác gì những hoạt động của con người trên Trái Đất ngày nay”, Miller nói, “Những thay đổi nhỏ có thể tích lũy thành hậu quả với quy mô lớn không tưởng, trong trường hợp này, nó đã làm biến đổi hoàn toàn cơ cấu của cả một hệ sinh thái.”

Quỹ Khoa học Quốc gia và Hội đồng nghiên cứu Úc châu đã tài trợ cho nghiên cứu này với sự hỗ trợ bổ sung từ Đại học Quốc gia Úc và CU-Boulder.

Dịch từ: http://www.pureinsight.org/node/3140

Tham khảo: http://instaar.colorado.edu/news-events/instaar-news/ancient-diets-of-australian-birds-point-to-big-ecosystem-changes/