Sự hồi sinh của giáo dục cổ điển đang định hình xu hướng chọn trường học tại Mỹ

Tác giả: Aaron Gifford

[ChanhKien.org]

Tính đến năm 2035, mô hình giáo dục cổ điển (classical education model) ước tính sẽ được giảng dạy cho 1,4 triệu học sinh tại 2.575 trường học tại Mỹ, bao gồm cả trường công và tư, tôn giáo và phi tôn giáo.

(Hình minh họa bởi The Epoch Times, Shutterstock)

Hãy dạy học sinh cách học, đừng bắt chúng phải học những gì – Đó là khái niệm chủ chốt của giáo dục cổ điển hiện đang hồi sinh mạnh mẽ trên khắp nước Mỹ và Florida là bang đang dẫn đầu xu hướng đó.

Những người ủng hộ giáo dục cổ điển hy vọng phong trào này sẽ mở rộng từ các học viện tư thục tôn giáo và được uỷ quyền tự chủ (private religious and chartered learning institutions) sang cả các trường công lập (public schools) đang gặp khó khăn.

Hy vọng đang lên cao tại Mỹ sau năm bầu cử 2024, khi các ứng viên ủng hộ phong trào “lựa chọn trường học” đắc cử trên toàn quốc, trong đó bao gồm cả tổng thống Donald Trump.

Nhà phân tích chính sách tại Trung tâm Tự do Giáo dục của Viện Cato – Colleen Hroncich chia sẻ với The Epoch Times: “Trong thời COVID, phụ huynh thấy được con em mình đang học cái gì, và hầu hết đều cảm thấy thất vọng với trình độ học tập đang diễn ra”.

“Mô hình giáo dục công vẫn luôn độc quyền trong giáo dục, nhưng về ý nghĩ nó cơ bản là tầm thường. Nó chỉ hướng tới các học sinh trung bình. Nó chỉ đang cố gắng đạt được mức của học sinh trung bình mà thực tế không tồn tại”.

Theo Hiệp hội Các Trường Cơ Đốc Giáo Cổ Điển (Association of Classical Christian Schools – ACCS), giáo dục công tiêu chuẩn của Mỹ được xem là mô hình giáo dục truyền thống, tuy nhiên giáo dục cổ điển, còn được biết đến với tên gọi giáo dục khai phóng (liberal arts education), đã có từ hàng thế kỷ trước khi xuất hiện các trường học ở vùng nông thôn phụ cận, các học khu địa phương, và các sở giáo dục tiểu bang.

Theo nhận định của ACCS, giáo dục cổ điển có nguồn gốc từ thời Hy Lạp cổ và bắt nguồn từ các giáo lý của Kitô giáo và phương Tây. Nó thúc đẩy phát triển đạo đức và chú trọng những tác phẩm văn học cổ như của Aristotle và Shakespeare, thay vì các tác phẩm đương đại.

Theo trường Classical Academy ở Indianapolis, với mô hình giáo dục cổ điển, ba cốt lõi của học tập – ngữ pháp (grammar), logic (logic), và hùng biện (rhetoric) – được áp dụng một cách toàn diện trong tất cả các môn học với mục tiêu đạt được trí huệ, chứ không chỉ là sự hiểu biết.

Ngược lại, theo trang web chính thức Common Core, trong môi trường giáo dục công truyền thống (traditional public education), các môn học được phân chia riêng biệt. Học sinh tham gia vào các khóa học theo chương trình giảng dạy và các hoạt động theo dự án, với mục đích phát triển các kỹ năng nền tảng thông qua quá trình tích lũy sự kiện và thông tin. Phần lớn các bang đều áp dụng các tiêu chuẩn của Common Core.

Trường Classical Academy đưa ra một ví dụ cho khái niệm “ba trụ cột” trên website của mình như sau:

Trong một bài học về Cuộc chiến tranh năm 1812, học sinh trước tiên được giao nhiệm vụ tìm hiểu các thông tin chính xác (ngữ pháp) của sự kiện đó, bao gồm tên, ngày tháng, địa điểm. Sau đó, học sinh áp dụng những gì mình thu thập được để trả lời các câu hỏi như vì sao cuộc chiến tranh lại xảy ra, đã kết thúc thế nào, và tại sao lại kết thúc (logic).

“Tại bước hùng biện (rhetoric), học sinh bắt đầu tích hợp ngữ pháp và logic, nhìn nhận xem còn ở đâu trong lịch sử và đời sống chúng ta có thể thấy những sự việc hay kết quả tương tự, và những điều đó có ý nghĩa gì cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta”, trường Classical Academy cho biết thêm.

Cùng chủ đề đó nếu được dạy ở một lớp học truyền thống sẽ bao gồm ghi nhớ các sự kiện chính của cuộc chiến tranh năm 1812, theo đó là bài tập thực hành trên lớp được hoàn thành trên laptop hoặc máy tính bảng, có thể thực hiện bởi cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ. Như vậy, trọng tâm của phương pháp này là trình bày được kiến thức ghi nhớ từ bài giảng về chủ đề cụ thể, chứ không nhất thiết hướng tới việc nó liên quan gì tới các sự kiện khác, tới quá khứ hay tương lai.

Trẻ em học nhiều môn khác nhau trong lĩnh vực nghệ thuật và khoa học. (Ảnh được sự cho phép của Đại học Hillsdale)

Trang web của trường Classical Academy cho biết: “Nghe có vẻ đơn giản, nhưng sau những khoa trương ồn ào của hết xu hướng giáo dục mới mẻ này tới mới mẻ khác, chúng ta đã mất đi khả năng tự suy nghĩ, khả năng lý luận một cách logic và thuyết phục, khả năng duy trì niềm yêu thích học hỏi, và đào tạo ra những nhà lãnh đạo tư tưởng nổi bật, những người sở hữu tài năng và khả năng cần thiết để định hình văn hóa và mang lại những công trình sáng tạo mới cho nhân loại”.

Giáo dục thay thế sau đại dịch

Chỉ trong vòng bốn năm qua, 250 trường học giáo dục cổ điển giảng dạy cho gần 14.000 học sinh đã được lập ra, theo một báo cáo hồi tháng 8 của Quỹ Heritage. ⅕ trong số đó nằm ở bang Florida.

Tổng cộng, hơn 677.000 trẻ em từ lớp 1 đến 12 đã tham gia vào các chương trình giáo dục cổ điển năm 2023, theo báo cáo phân tích thị trường năm 2024 của Arcadia Education.

Số liệu này bao gồm học sinh tại 1.024 trường Cơ đốc Phục Lâm (Christian Evangelical school), 308 trường Công giáo (Catholic school), và 219 trường công lập được uỷ quyền tự chủ (public charter school).

Thêm vào đó, có khoảng 261.000 học sinh được học tại nhà theo chương trình giáo dục cổ điển.

Cũng theo báo cáo này, từ năm 2017 đến năm 2023, hình thức học tại gia theo phương pháp giáo dục cổ điển tăng 51%, sau đó là 7% ở các trường tư thục tôn giáo (private religious school) và 4% ở các trường công lập (public school).

Thành phố Arcadia (thuộc Los Angeles) dự đoán tới năm 2035, con số học sinh sẽ tăng tới 1,4 triệu và số các trường học là 2.575, bao gồm 119 trường công tự chủ mới và 200 trường công hiện tại sẽ áp dụng chương trình giảng dạy cổ điển.

Báo cáo cho biết: “Nhiều phụ huynh từ các tầng lớp xã hội khác nhau ngày càng có chung quan điểm: Giáo dục từ mẫu giáo đến lớp 12 nên ưu tiên tập trung vào nội dung truyền thống, thấm nhuần đức hạnh công dân và khả năng diễn ngôn trong mỗi học sinh, đồng thời tránh việc nhấn mạnh quá mức vào văn hóa đại chúng và chính trị”.

Các trường công lập vẫn dạy cho đa số học sinh tại Mỹ. Theo số liệu từ Trung tâm Thống kê Giáo dục Quốc gia, mùa thu tựu trường năm 2022, khoảng 48,1 triệu học sinh từ lớp mẫu giáo đến 12 nhập học tại các trường công lập.

Abigail Previlon, 13 tuổi, tham gia học từ xa trên Chromebook với sự giúp đỡ của mẹ Carlene tại nhà ở Stamford, Connecticut, vào ngày 28/10/2020. Trường Công lập Stamford áp dụng mô hình giáo dục kết hợp trong đại dịch, bao gồm cả học trực tiếp và học từ xa. (Ảnh: John Moore/Getty Images)

Phản đối từ phía các giáo viên trường công lập

Liên đoàn giáo viên từ cấp quốc gia đến địa phương tại Mỹ vẫn luôn phản đối các biện pháp “lựa chọn trường học”, đặc biệt là các chương trình tặng voucher học phí do người nộp thuế tài trợ, dùng để chi trả học phí trường tư, vì chúng có thể làm giảm nguồn tài trợ cho các trường công vốn dựa trên số lượng các học sinh nhập học.

Mạng lưới Giáo dục Công cộng (Network for Public Education – NPE), trong báo cáo tháng 7/2023 mang tên “Sharp Turn Right” (tạm dịch: Bước chuyển mạnh sang phái hữu), thừa nhận sự phát triển của các trường công được uỷ quyền tự chủ theo mô hình giáo dục cổ điển (classical education public charter schools) nhưng lên án chúng là những tổ chức phục vụ cho chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo da trắng và “chương trình nghị sự của phe Bảo thủ”.

Báo cáo của NPE nêu rõ: “Những trường được ủy quyền tự chủ (charter schools) này đã trở thành vũ khí của cánh hữu khi họ tìm cách phá hoại các trường công do Đảng Dân chủ quản lý, trong khi khiến lĩnh vực giáo dục và tiến bộ xã hội thụt lùi cả một thế kỷ”.

“Việc các trường được uỷ quyền tự chủ rẽ bước chuyển mạnh sang cánh hữu và hiện đang phụng sự cho một mục đích mà những người đề xướng ban đầu chưa bao giờ ngờ tới. Câu hỏi duy nhất còn lại là liệu các cử tri và chính trị gia với tư tưởng ôn hòa, tiến bộ và tự do có nhận ra hướng đi của phong trào hiến chương này hay không”.

Theo một khảo sát không chính thức trên các website của mình, các trường giáo dục cổ điển, khác với các trường công lập ở một số tiểu bang, ít hoặc không tập trung vào giáo dục cảm xúc xã hội, lý thuyết chủng tộc phê phán, lý thuyết giới tính và các sáng kiến về đa dạng giới, bình đẳng, và hòa nhập.

Florida dẫn đầu xu hướng

Bà Lindsay Hoyt, nhà sáng lập Trường công cổ điển Cornerstone (Cornerstone Classical Academy) và là giám đốc điều hành hai trường công cổ điển ở Jacksonville miền Bắc Florida, chia sẻ rằng các trường học của bà có học sinh từ nhiều giai tầng xã hội và chủng tộc khác nhau.

Khoảng một nửa học sinh tại ba trường công lập được uỷ quyền tự chủ (public charter schools) này đủ điều kiện hưởng chế độ ăn trưa miễn phí hoặc giảm giá, và khoảng 40% là người thuộc các nhóm thiểu số hoặc đa chủng tộc.

Các cơ sở này được coi là loại trường thế tục/phi tôn giáo và theo luật liên bang, không cho phép cầu nguyện hay ủng hộ bất kỳ tôn giáo nào trong lớp học.

Theo hệ thống xổ số chọn trường của bang Florida (áp dụng khi số hồ sơ đăng ký học nhiều hơn số học sinh cần tuyển), học sinh ở bất kỳ đâu trong bang đều có thể theo học tại một trong ba trường này, kể cả khi các em sống cách xa khu vực Jacksonville.

Chương trình giảng dạy bao gồm dạy tiếng Latin từ mẫu giáo đến cấp ba; các lớp viết tay và luyện viết chữ đẹp là bắt buộc; ngữ âm được dùng để dạy đọc, bà Hoyt chia sẻ.

Bà Lindsay Hoyt, nhà sáng lập và chủ tịch hội đồng quản trị của trường công cổ điển Cornerstone. (Ảnh được sự cho phép của bà Lindsay Hoyt)

Điện thoại không được phép sử dụng trong trường. Việc giảng dạy dựa trên các tài liệu gốc như tiểu thuyết kinh điển, Tuyên ngôn Độc lập và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Bà Hoyt chia sẻ rằng các học sinh rất thích thú với các cuốn sách cổ, các quả địa cầu và những cuộc trao đổi trực tiếp để tránh xa khỏi màn hình và video.

Các em thích gây ấn tượng với cha mẹ của mình bằng những câu mở đầu cuộc trò chuyện như “bố mẹ có biết” về những kiến thức chúng học được trong môn lịch sử, khoa học và toán học vào một ngày nào đó.

Trong một lá thư gửi tới các phụ huynh hồi tháng 11 năm ngoái, bà chia sẻ rằng, trong kỳ thi SAT sơ bộ (Preliminary SAT)/ Bài kiểm tra Đủ điều kiện Học bổng Quốc gia (National Merit Scholarship Qualifying Test) mùa thu, các học sinh lớp 10 của trường Cornerstone có kết quả thi xuất sắc vượt trên mức trung bình toàn quốc tính trên tất cả các học khu địa phương, tiểu bang và quốc gia.

“Họ thấy nhẹ lòng khi con em mình được đọc từ sách và viết bằng bút lên giấy”, bà Hoyt chia sẻ với The Epoch Times.

“Nhiều người hiểu sai rằng giáo dục cổ điển chỉ dành cho các học sinh nghiền sách (mọt sách). Nhưng chúng tôi sẽ đào tạo ra các công dân nam nữ như thời Phục Hưng. Điều chúng tôi đang dạy là phong phú và có ý nghĩa. Đây là cách chúng tôi cứu nước Mỹ”.

Các chính sách và pháp chế tại Florida khuyến khích quyền lựa chọn trường học phổ thông đã tạo điều kiện cho giáo dục cổ điển phát triển mạnh mẽ tại tiểu bang này.

Năm ngoái, một đạo luật đã được thông qua cho phép cấp chứng chỉ chuyên biệt cho các giáo viên ở Florida giảng dạy tại các trường giáo dục cổ điển, và chính sách này cũng khích lệ các trường công yếu kém chuyển đổi sang trường bán công tự chủ.

Năm 2023, bang Florida đã công nhận bài kiểm tra Giáo dục cổ điển (Classical Learning Test – CLT) như một lựa chọn thay thế cho ACT hay SAT trong xét tuyển đại học.

Theo trang web của CLT, bài kiểm tra này đã được chấp thuận tại 250 trường cao đẳng và đại học trên toàn quốc, bao gồm tất cả các cơ sở giáo dục đại học công lập (public post-secondary learning institutions) ở Florida. Tuy nhiên tại các bang khác những trường chấp thuận kết quả bài kiểm tra hầu hết là các học viện tư thục khai phóng hoặc các cơ sở tôn giáo (private liberal arts or faith-based institutions).

Bài kiểm tra CLT cũng được chấp thuận cho chương trình học bổng Bright Futures có tính cạnh tranh cao của bang Florida, bao gồm học phí tại các trường công lập trong bang.

Học sinh tại các trường giáo dục cổ điển cũng có thể được học những khóa học tín chỉ kép (dual credit) tại các trường đại học.

Học sinh của Học viện cổ điển Cornerstone. (Ảnh được sự cho phép của Lindsey Hoyt)

Số lượng tuyển sinh tăng đột biến

Ông David Goodwin, chủ tịch của ACCS có trụ sở tại Idaho, chia sẻ rằng trào lưu giáo dục cổ điển Cơ đốc giáo (classical Christian education movement) bắt đầu từ những năm 1940, lên cao trào vào thời thập niên 90, và đến năm 2015 đã được triển khai tại các trường học trên toàn 50 bang tại Mỹ.

Kể từ năm 2020, ACCS đã tham gia vào việc mở và kiểm định khoảng 200 trường tư thực mới, chưa tính các trường hợp tác với tổ chức Công giáo (Catholic), hoặc Tin Lành (Protestant) hoặc các hợp tác xã giáo dục tại gia (home-schooling co-ops).

“Chúng tôi đang tìm cách đáp ứng nhu cầu”, ông Goodwin chia sẻ với The Epoch Times.

Ông Goodwin cho biết, dù người Hy Lạp cổ đại thời trước chúa Jesus đã sáng tạo ra nền giáo dục cổ điển, nhưng phiên bản Cơ đốc được xây dựng với những lý tưởng thần thánh trong tất cả các môn học.

Lấy ví dụ, khi học về tiểu thuyết “David Copperfield” của Charles Dicken, các học sinh trong lớp sẽ thảo luận về khái niệm nghèo đói qua lăng kính của Cơ đốc giáo so với chủ nghĩa Mác.

Việc dạy toán của Goodwin cũng mang tính triết lý hơn cách tiếp cận của học sinh trường công. Nó bao gồm việc hiểu được gốc rễ của toán học như một ngôn ngữ của vũ trụ, cũng như phát triển cách nhìn thực tế về tỉ lệ (ratios) và tỉ số phần trăm (proportions), thay vì chỉ thực hành một cách máy móc để có được câu trả lời đúng.

“Các em đang phân tích những vấn đề rất sâu sắc”, ông nói.

Ông Goodwin cho biết cũng có một số trường giáo dục cổ điển Do Thái (Jewish classical schools), tuy nhiên những nỗ lực tích hợp Hồi giáo (Islam) vào loại hình này gặp khó khăn vì giáo dục cổ điển đã bám rễ sâu trong văn hóa phương Tây.

Ông tin rằng dù các trường công được uỷ quyền tự chủ chỉ dạy một “hình thức hạn chế” của giáo dục cổ điển thì cũng hiệu quả hơn nhiều so với phương pháp giảng dạy của các trường công truyền thống.

Học sinh theo học tại Trường Cơ Đốc New Hope vào năm 2022. (Ảnh được sự cho phép của Trường Cơ Đốc New Hope)

Một nghiên cứu năm 2019 do trường Đại học Notre Dame thực hiện cho thấy 90% các học sinh tốt nghiệp từ các trường ACCS tiếp tục hoàn thành bằng cử nhân bốn năm hoặc cao hơn, vượt xa tỉ lệ của tất cả các loại trường khác.

“Chúng tôi có các em học sinh lớp 7 và lớp 8 đang đọc những cuốn sách dành cho lứa tuổi đại học”, ông Goodwin nói.

Giáo dục cổ điển được kỳ vọng sẽ ngày càng phát triển

Bà Hroncich của Viện Cato cho biết bà kỳ vọng mô hình giáo dục cổ điển sẽ phát triển trong cả khối các trường tư thục và trường công tự chủ, đặc biệt là ở các tiểu bang bảo thủ, nơi phong trào lựa chọn trường học được ủng hộ mạnh mẽ.

Sự trở lại của loại hình giáo dục này là hoàn toàn thiện chí và không nhằm mục đích thay đổi toàn bộ hệ thống giáo dục công của nước Mỹ.

“Khi chính phủ tiếp quản giáo dục, họ đã khiến rất nhiều triết lý cổ điển bị lấn át”, bà nói, “Khi các bậc phụ huynh chuyển trường cho con, điều đó sẽ tạo động lực để tất cả các trường làm tốt hơn. Mọi người đều chung một mục tiêu, chỉ là theo một cách khác”.

Dịch từ: https://www.theepochtimes.com/article/classical-education-resurgence-is-shaping-school-choice-5791253